17 қыркүйек күні Алматы қаласындағы Достық үйінде «Интернеттегі қазақтілді мазмұнды дамыту және насихаттау» тақырыбында семинар өтті. Семинарды «WikiBilim» қоғамдық қоры ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігі Тіл комитетінің қолдауымен ұйымдастырды.

CMS қазақ тіліне аудару өз кезегімен жүруде. 6 және 7 нұсқадағы Drupal іс-жүзінде аударылып қойды аптаның соңына қазақ тіліндегі сайтты орнату үшін дайын жинақтарды саламыз. Ал әзірге біртіндеп келесі CMS - Wordpress 3.1.x. жұмысты бастадық.

Қазнеттегі қазақ тілін дамыту мәселесі бірнеше жыл бойы талқыланып келеді, алайда әзірге мемлекет пен қоғам күшінің бірігуі жоқ. Бірікпеген ұстаным қазақ тіліндегі қорларға жаңа сапалы деңгейге өтуге мүмкіндік бермей отыр.   Интернет белсенділері техникалық аспектіге сенеді, журналисттік өкілдер көп терминнің аудармасына күмәнмен қарайды, сайттарды қолдауға бағытталған бағдарламалар өзектілігін жоғалтуда, қоғамдық ұйымдар Қазнетті талдауда үлкен жұмыс атқаруда, бірақ көбінесе ол елеусіз қалады. Қазенттің сарапшылары "Мәселенің кешенді сипаты бар, оның шешімі тілді үйренуді насихаттау мен жарнаманың біртипті міндеттеріне жатпайды" деп сендіреді.

«Қазақстанның Интернет ассоцияациясы» Kcell-дың қолдауымен соңғы үш айда сайттарды басқарудың танымал жүйелерін қазақ тіліне аудару бойынша жұмыс жүргізді. Аударылған жүйелердің қатарында кез келген қиындықтағы сайтарды құрудың тегін жүйесі Drupal, блогерлер үшін негізгі ретінде пайдаланылатын сайттарды басқарудың танымал жүйесі Wordpress бар. Жақын болашақта көптеген қазақстандық сайттар жұмыс істейтін танымал жүйесі Joomla аударылатын болады. Барлық аудармаларды қызығушылық танытқандарға тегін көшіріп алуға болады. Таяуда бастаушы пайдаланушыларға жүйелер деректерін орнату үшін жинақтар шығарылатын болады.

Қазақ тілін интернетте дамытумен қоғамдық ұйымдар да айналысуда. Мысалы, қазақ журналистерін қолдау орталығы «Мінбер» қазақ тіліндегі эксклюзивті контент пен мультимедиалыққа сенім артады. Орталық қазақ тіліндегі журналистерге жаңа медиа-құралдарда пайдалану бойынша үнемі тернигілер мен семинарлар өткізілуде.

Сондай-ақ бастаушы веб-шеберлерге көмек үшін қазақ тілінде бірқатар видео собақтар жасалатын болады, олар әр түрлі жүйелерде сайттарды қалай жасау керек екендігін түсіндіреді, олардың әкімшілендіруін, баптау мен ретке келтіруді түсіндіреді. Бұндай видео-сабақтар мен скринкастар әлемдік интернетте бастаушы вебшеберлерге арналған үздік көрнекі құралы ретінде өзін танытты. Бұл ведео материалдар www.kazinternet.org сайтында орналастырылады, сондай-ақ олар үшін әйгілі видеохостингтерде жеке арналар құрылатын болады (youtube.com, kiwi.kz, kaztube.kz және басқалар).

Сайттарды басқару жүйесін қазақ тіліне аударумен айналысып жатқаныма біраз болды. 2008 жылдың көктемінде-ақ қазақ тілінде сайт жасаудың қиындықтарымен кездестік. Орыс тілінде сайт жасау қазақ тілінде жасаудан әлде қайда оңай. Бұл қазақ және ағылшын тілдерін білген жағдайда да. Өйткені кез келген вебшебер сайт құру үшін сайттың интерфейсін қазақ тіліне өз бетінше аударуға тиіс. Осылайша, әр жаңа құрылған сайтқа. Яғни көптеген адамдар бір жұмысты істейді, Бұл жағдайда сайттарды жедел әзірлеу туралы мәселе тұрмайды, ал істі көпшілкке қою, болса да.